گمانه‌زنی‌ها درباره آینده برجام به اوج خود رسید

«جهان‌صنعت»- با اجرای قرارداد پژو با یک شرکت خودروساز ایرانی دورنمایی از پلتفرم‌های جدید و تنوع مدل خودرو در ایران را ترسیم می‌کرد‌. با توجه به افق روشن در صنعت خودروسازی کشور، این امر باعث شد نظرات مختلفی در این قرارداد بیان و در بوته نقد و در برخی موارد در جایگاه حمایتی- تشویقی قرار گیرد‌. هنوز پای فرانسوی‌ها به صنعت خودروسازی کشورمان طبق مفاد قرارداد باز نشده است. از سوی دیگر با خروج آمریکا از برجام، گمانه‌زنی‌ها در رابطه با نیامدن پژو به ایران بار دیگر خبرساز شد تا اینکه برآیند اخبار منتشر شده در روزهای اخیر نشان می‌دهد که با وجود خروج آمریکا از برجام، خودروسازان فرانسوی در ایران مانده و به همکاری با خودروسازان ایرانی ادامه خواهند داد.اقدام غیرقانونی و یکجانبه آمریکا در خروج از توافق برجام این پرسش را مطرح کرد که در فضای جدید سرنوشت همکاری خودروسازان داخلی با خودروسازان مطرح بین‌المللی چه خواهد شد.در این زمینه بررسی اخبار بین‌المللی منتشره و مواضع رسمی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد این کشورها مصمم به حفظ و تعمیق روابط اقتصادی در ایران بوده و با اقدام یکجانبه آمریکا مقابله خواهند کرد.در جدیدترین رویداد در این زمینه نیز اخیرا امانوئل ماکرون رییس‌جمهور فرانسه تاکید کرد که اتحادیه اروپا فعالیت شرکت‌های خارجی در ایران حتی پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و بازگشت تحریم‌ها را تضمین خواهد کرد.این مواضع نشان می‌دهد که خودروسازان مطرح بین‌المللی از جمله خودروسازان فرانسوی پژو، سیتروئن و رنو مشکلی برای ادامه همکاری با شرکای ایرانی خود نخواهند داشت؛ موضوعی که خبر خوبی برای این شرکت‌ها محسوب می‌شود.پژو از حدود دو سال پیش دور جدید فعالیت‌های خود در ایران را با همکاری ایران خودرو آغاز کرده و خودروی پژو ۲۰۰۸ به عنوان اولین محصول آن نیز وارد بازار شده است. آن‌طور که اعلام شده پژو ۳۰۱ به عنوان دومین محصول شرکت مشترک ایران خودرو و پژو (ایکاپ) نیز ظرف ماه‌های آینده وارد بازار خواهد شد. چند روز پیش مسوولان ارشد پژو در واکنش به خروج آمریکا از برجام اعلام کرده بودند که در رابطه با فعالیت در ایران در انتظار مواضع مستقل اروپا در این رابطه هستند. سیتروئن نیز از حدود یک سال پیش اجرای قرارداد مشارکت با گروه خودروسازی سایپا را آغاز کرده و خودروی سیتروئن C۳ به عنوان اولین محصول آن نیز به زودی وارد بازار خواهد شد. رنو نیز دیگر خودروساز فرانسوی است که اگرچه پس از اجرایی شدن برجام روابط خود را با شرکای ایرانی توسعه داد اما به دنبال سرمایه‌گذاری و تولید مستقل محصولات خود در ایران نیز هست.قرار است رنو با همکاری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و هلدینگ ناصح، به تولید مستقل محصولات خود در ایران بپردازد که امور مربوط به اجرایی شدن این قرارداد در سایت بن‌رو در ساوه در جریان است. اما گذشته از خودروسازان فرانسوی که ادامه حضور آنها در ایران قطعی شده است به نظر می‌رسد حضور هیوندایی به عنوان خودروساز شاخص کره‌ای نیز در ایران ادامه خواهد یافت.هیوندایی در دو سال اخیر وارد شراکت با شرکت کرمان موتور شده و محصولاتی همچون النترا به صورت داخلی‌سازی شده در ایران مونتاژ می‌شود. اگرچه این خودروساز کره‌ای اخیرا اظهارنظر رسمی در رابطه با برنامه‌های خود برای ادامه حضور در ایران نداشته اما مواضع اتحادیه اروپا و همچنین اخبار غیررسمی نشان می‌دهد که این خودروساز کره‌ای نیز برنامه‌های جدی‌ای برای ادامه حضور و گسترش فعالیت‌های خود در ایران دارد که از جمله آن عرضه توسان داخلی‌سازی شده تا پایان سال‌جاری است.
راهکار کاهش فشار تحریم‌ها بر خودروسازان چیست
در همین رابطه امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودروی کشور با اشاره به سرانجام مشارکت‌های خارجی در شرایط کنونی گفت: خودروسازانی که قراردادهای مشارکت آنها عملیاتی شده است، به این معنی که سرمایه‌گذاری انجام داده‌اند و قرارداد نیز امضا کرده‌‌اند، به آسانی از مشارکت خارج نمی‌شوند هر چند باید منتظر شرایط تحریم‌ها بود. وی با اشاره به اهمیت استفاده از دانش و توان داخلی اظهار داشت: یکی از عوامل قدرت، دانش و توان ملی است؛ زمانی که کشوری در سطح بین‌المللی با وجود تحریم‌ها توانایی توسعه تکنولوژی و پیشرفت را داشته باشد آنگاه فشارها و تحریم‌های بین‌المللی را از روی آن کشور برداشته و دست از مبارزه می‌کشند زیرا می‌دانند که اهرم فشار موجب افزایش پیشرفت کشور مذکور خواهد شد.وی در خصوص طراحی پلتفرم گفت: طراحی پلتفرم، هر چند با همکاری خارجی‌ها، علاوه بر ایجاد توان ملی برای تولید محصولات جدید، موجب کاهش فشار از سمت کشورهای خارجی و کاهش تحریم‌های خودرویی خواهد شد.وی با اشاره به اهمیت پیشرفت قطعه‌سازی در کنار طراحی پلتفرم گفت: طراحی پلتفرم مربوط به خودروسازان و در حال انجام است اما در کنار طراحی پلتفرم باید قطعه‌سازان نیز رشد و پا‌به‌پای طراحی پلتفرم عده‌ای از قطعه‌سازان توانایی طراحی مجموعه‌های قطعه‌سازی را کسب می‌کردند. کاکایی در ادامه افزود: پیشرفت قطعه‌سازان باید به عنوان راهکاری برای خروج از وضعیت کنونی در برنامه‌های دولتمردان گنجانده شود و فقط تمرکز روی خودروسازی نباشد زیرا در جنگ اقتصادی موجود قطعه‌سازان حکم خط دفاعی را دارند و از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.وی تصریح کرد: چنانچه کشورهایی مانند ایران بتوانند به‌طور مستقل به پیشرفت اقتصادی دست یابند این امر موجب رفع انحصار اقتصادی برخی کشورها خواهد شد.این کارشناس صنعت خودرو کشور اذعان داشت: ضمن تقویت طراحی پلتفرم دولت باید به‌طور جدی قطعه‌سازان را برای طراحی مجموعه‌های قطعه‌سازی با روش‌های متفاوت حمایت کند. امیرحسن کاکایی به خبرخودرو گفت: در مدت زمان باقی مانده تا بازگشت تحریم‌ها باید به شدت تلاش کرد که تفاهمنامه‌های مربوط به پیشرفت قطعه‌سازان تبدیل به قرار داد شوند زیرا در چارچوب‌های بین‌المللی برخلاف تفاهمنامه‌ها به سادگی نمی‌توان قراردادها را نادیده گرفت. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر به شدت باید بر پیشرفت هر دو مقوله طراحی پلتفرم و طراحی مجموعه‌های قطعه‌سازی در کنار یکدیگر تمرکز کرد.
پژو بر تعهدات خود پایبند می‌ماند


ولی ملکی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: هنوز قرارداد تولید پژو ۲۰۰۸ با فرانسه عملیاتی نشده تا ۳۰ درصد محصول آن صادر شود و همچنین تاکنون قرارداد به تولید نرسیده و خط تولید این محصول آماده نیست.وی درخصوص وضعیت قراردادهای خودرویی بعد از خروج آمریکا از برجام، اظهار داشت: اگر اتحادیه اروپا بر حرف خود مبنی بر پایبندی نسبت به برجام استوار باشد، اتفاق خاصی در وضعیت قراردادهای خودرویی رخ نمی‌دهد زیرا خودروسازان با اروپایی‌های قرارداد منعقد کرده‌اند نه آمریکایی‌ها. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اخیرا پژو و ایرباس اعلام کرده‌اند که به قراردادهای خود پایبند می‌مانند قطعا رنو نیز چنین تصمیمی را اتخاذ می‌کند، گفت: اگر چنانچه روابط با اتحادیه باپرجا بماند مشکلی به‌وجود نمی‌آید. نماینده مردم مشکین‌شهر در مجلس شورای با اشاره به اینکه در شرکت‌هایی که آمریکا سهم عمده‌ای داشته باشد قطعا در آنها اعمال نظر می‌کند، ادامه داد: شرکت زیمنس اخیرا اعلام کرده با ایران قرارداد جدیدی را منعقد نمی‌کند زیرا 20 میلیارد دلار از آمریکا درآمد دارد و منافع حاصله آنها از ایران بسیار ناچیز است. این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه باید منتظر بمانیم تا ببینیم روابط بین ایران و اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام چگونه پیش می‌رود، به خانه ملت گفت: در قراردادها زمانی‌که رویه عادی است طرفین تعهداتی از جمله اینکه بومی‌سازی دانش فنی، داخلی‌سازی 70 درصدی محصولات و رعایت میزان صادرات نسبت به یکدیگر دارند، اگر این موارد در قرارداد محکم دیده شود مشکلی ایجاد نمی‌شود. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در خصوص اینکه در قرارداد پژو 2008 صادرات 30 درصد محصولات رعایت می‌شود یا خیر، اظهار داشت: هنوز قرارداد تولید پژو 2008 با فرانسه عملیاتی نشده تا 30 درصد محصول آن صادر شود و همچنین تاکنون قرارداد به تولید نرسیده و خط تولید این محصول آماده نیست.
سرنوشت قیمت‌ها در کمیسیون صنایع مجلس
مشکل مشارکت خودروسازی ایران با سایر کشورها از یک سو‌،موضوع گرانی و جهش یکباره محصولات تولید داخل از سوی دیگر مزید بر علت شده است که همچنان بحث خودروسازی در کشور به عنوان یک مشکل اصلی هدف قرار گرفته است‌. سعید باستانی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس منشا افزایش ۱۰ میلیون تومانی قیمت خودرو را نوسانات نرخ ارز، افزایش قیمت مواد اولیه تولید، افزایش قیمت خودروهای وارداتی و آثار تورمی ناشی از آن و تنوع آپشن خودروها دانست و از حضور مدیران شرکت‌های خودروسازی و معاونان وزیر صنعت، معدن و تجارت در جلسه امروز این کمیسیون خبر داد.وی گفت: مدیران شرکت‌های خودروساز با حضور در جلسه امروز منشا افزایش قیمت خود را آنالیز خواهند کرد. وی از راستی‌آزمایی آنالیز قیمتی ارائه شده توسط خودروسازان توسط کمیته صنعت کمیسیون خبر داد. نماینده مردم تربت‌حیدریه در مجلس افزود: میزان وابستگی ارزی خودروهای داخلی، دلایل پرداخت نشدن ارز ۴۲۰۰ تومانی به آنها و قیمت ارز تخصیص‌یافته به آنان در این نشست مورد بررسی قرار می‌گیرد.وی بر لزوم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به قطعه‌سازان تاکید کرد و افزود: آثار تورمی قیمت ارز آزاد بر صنعت خودروسازی قاعدتا نباید کل صنعت خودروسازی را تحت تاثیر قرار بدهد چرا که طبق اعلام مسوولان ارز ۴۲۰۰ تومانی که به قطعه‌سازان باید پرداخت می‌شد سهم زیادی از هزینه یک دستگاه خودرو دارد که مانع افزایش هزینه تولید خودرو می‌شود.سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس قیمت هر دستگاه پراید در بازار آزاد را ۲۷-۲۸ میلیون تومان دانست و به ایسنا گفت: مدیران خودروساز باید به این سوال پاسخ دهند که سهم پرداخت هزینه‌ها برای ترخیص قطعات وارداتی و سایر هزینه‌های تولید چقدر است؟باستانی سهم خریداران ایرانی از بازار خودرویی کشور را ۹۳ درصد اعلام کرد و افزود: هفت درصد خودروهای ایرانی مصرف‌کنندگان غیرایرانی دارد بنابراین وقت آن رسیده که خودروسازان به خواسته‌ها و توقعات خریداران ایرانی خودروهایشان ترتیب اثر دهند.